2013-12-11

Başka Yer, Başka Bir Amerikan Gotik!


Grant Wood'un çok bilinen bir tablosu var. Amerikan Gotik! Adam 1930'larda yapmış. Şahsen öyle ahım şahım bir resim olduğu söyleyemem, ama her nasılsa 20.yüzyıl Amerikasının simgelerinden biri haline gelmiş ve belki yüzlerce reprodüksiyonu ve alaycı versiyonları yapılmış bir eser.

Önde, elinde yabasıyla duran yaşlı çiftçi, baba, hemen arkasındaki de evde kalmış kızı... Fonda bu ikilinin yaşadığı ev, çatısında haç, verandasında çiçekler.

Regionalizm akımının en bilinen yapıtı. Tekniğinden ziyade, içerdiği konular belirliyor bir sanat ürününün bu akıma dahil olup olmadığını. Ressamı Grant Wood da öncülerinden biri zaten. Sürrealizmin pik yaptığı büyük bunalım yıllarında, akranları gibi gerçeküstü yapıtlara yönelmek yerine kendine özgü, ismi konulmamış bir teknikle verdiği bu ürün, niyeti öyle olmasa da Amerikan Rüyası'nın bir hicvine dönüşmüş adeta...

Rivayet o ki Wood, Iowa'da gördüğü bir evin Avrupai pencerelerinden etkilenerek resmini yapmak istmiş ve mizanseni tamamlamak için de dişçisini ve kızkardeşini model almış. "Hangisi dişçi," diye sorulmaz umarım. :) Yabaya bakılırsa dişçi ile hazin bir serüven yaşamış Wood! Eh, kızkardeşin de pek sevgidolu çizilmediğinden yola çıkarsak, aralarının limoni olduğunu düşünebiliriz, pekala.. Neyse, şaka bir yana, asıl meseleye gelelim:

Dedik ya, bir sürü kopyası yapılmış, geçenlerde de bir çizgiromanda karşımıza çıktı bu ikili. Dante Prada, Storie Da Altrove (Başka Yerden Hikayeler) serisinin dördüncü kitabı Hikayeler Anlatan Adam'da (Çizgi Düşler, 2. Cilt, 2. Öykü) Eph Amca ve Sarah Teyze kılığında çizmiş artık ikonlaşmış bu baba-kızı...

(age, sf. 252)

Sonuç itibariyle, halen okumadıysanız, bir göz atın Çigi Düşler'in yayınamaya başladığı bu seriye. Okuyucusuna çok şeyler vadeden, vadetmekle de kalmayıp beklentilerin ötesine geçen bir çizgiroman serisiyle karşı karşıya olduğunuzu görecek, zaman ve kaynak ayırdığınıza değdiğini düşüneceksiniz... En azından ben tastamam öyle düşünüyorum.. :)

Not: Alaycı versiyonlarını görmek için Google'da görseller bölümünde bir arama yapmak keyifli dakikalar geçirmenizi sağlayabilir.

9 yorum:

  1. Şu kar bitsin de Kadıköye bir ineyim. Hem balık alayım, hem kitap... Ben daha birincisini alamadan ikincisi çıkmış. Çizgi Düşler bir de Vertigo'dan Gabriel Ba'nın 'Gün Gezgini'ni basmış. Onu da alayım. :)

    Amerikan Gotik'i alıp da duvarıma asmam ama donuk, garip bir havası vardır tablonun. İsmini hakkeder.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İkinci cilt çıkalı herhalde birbuçuk iki ay falan olmuştur. Ben üçüncüyü beklemeye başladım bile. :) İlginçtir, Ankara büyükkent sözde, yeni çıkan bir çok yayın gelmiyor buralara. Devasa bir ağa sahip DNR'ın mağazalarında bile Çizgi Düşler'in bir kitabını dahi bulmak mümkün değil. Garip olan şu ki, lokal sayılabilecek Dost getiriyor bazı yayınlarını, geç de olsa alabiliyorum. Aynı sorun !001 Roman'ın bastığı çizgiromanlar için de sözkonusu... Dara düşünce mecburen internetten sipariş edeceğiz mecburen...

      Tablonun değişik bir havası var. Ama ikon olmaya yeter miydi bilmiyorum. Herhalde yıldızının parlayacağı tutmuş Grant Wood'un, bir şekilde bir anlam yüklenmiş dönemin eleştirmenleri tarafından, sonra da almış yürümüş bu tablonun ünü..

      Sil
  2. Yer.6 bu aralar nette sorun olduğu için giremiyordum yine arşivlik bir çalışma yapmışsın bu arada çr kitaplar da netten sipariş artık olmazsa olmaz gibi oldu eğer istanbul da değilsen.Bir kelam da şu şu tabloya edeyim adamın suratı çok meymenetsiz çiilmiş görünce aklıma korku magazinlerde ki hikayeler geldi..
    serdary67

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Resimdeki hanım da ilginç bir ifade ile çizilmiş. Hani "aksi tip" nasıl olur diye sorsalar insanın bu hanımı işaret edeceği geliyor... Yani tencere kapak gibi olmuşlar baba-kız...

      Sil
  3. Amerikan Gotik haricinde
    Vinci’nin Mona Lisa’sı,
    Vermeer’in kuzeyin Mona Lisası da denen İnci Küpeli Kız’ı,
    Munch’un Çığık’ı,
    Hokusai’nin Dalgalar’ı
    Hopper’in Gece Kuşları,
    Klimit’in Kiss’i,
    Botticelli’nin Venüs’ün Doğuşu…

    Okurken aklıma geldi, şekilden şekle sokulan ve adeta pop kültür oyuncağına dönüşen sanat eserleri arasında kullanım sıklığı açısından ilk sırayı hangisi alıyor acaba?

    Okurken aklıma geldi ve gerçekten merak ettim şu an. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bakınırken, bir kaç kaynakta Amerikan Gotik'in "parodisi en çok yapılan eser diye nitelendiğini gördüm, ama parodi, yeniden üretimlerin hepsini kapsamıyor tabi ki. Belki Amerikan kaynaklı eserler için geçerli bir genelleme olabilir.

      Ben Vinci'nin Gioconda'sına kullanırdım oyumu.. :)

      Sil
  4. Sevgili gabby çığlık en bilineni sanat ve özellikle resim alanında uğraşanlar için bir idoldur.Zamanında azıcık tozunu yuttuğum için bilirim.
    serdary67

    YanıtlaSil
  5. Kullanım sıklığı döneme göre değişkenlik de gösteriyor olabilir. Örneğin benim gençlik yıllarımda Rolling Stones'un Angie adlı şarkısının plak kapağında kullanılan salyalı kallavi Mig Jagger dili çok modaydı. :)

    Bazı eserlerin kullanım sahaları da değişkenlik gösteriyor. Rockwell'in 'Self Portrait'i çizim-resim konularında çok sık varyasyonu yapılanlardan. Photoshop logo olarak seçmiş mesela. :)

    Beatles'in 'Abby Road' albüm kapağı siyasi alan dahil, oldukça geniş bir kullanım alanında boy gösteriyor.

    Vietnam savaşı ve savaş karşıtı muhabbetlerde öne çıkan ise, bombadan kaçan küçük çıplak kız fotoğrağı...

    Çetrefilli bir konu... :) kesin ve adil bir sıralama zor görünüyor.


    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Harika örneklerle gelmişsin... Albüm Kapağı ve Beatles deyince, aklıma geldi. Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band'in kapağı da yine müzik endüstrisinde en çok takliti yapılan kapaklardan. Büyük ihtimalle Abby Road'a fark atmış bile olabilir. Pink Floyd'un Dark Side of The Moon albüm kapağındaki prizmanın farklı versiyonlarını da çokça gördü müzikseverler..

      Dönemin ruhunu yansıtmayı (veya biçimlendirmeyi) başaranların ürünlerinin klasikleşip, bir simge haline gelmesi ve ileriki yıllarda başkaları tarafından yinelenmesi hiç bitmeyecek bir döngü olsa gerek...

      Sil

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...